به گزارش روابطعمومی حوزه هنری انقلاب اسلامی، سلسله نشستهای «حکمت و حکایت در زبان فارسی» با موضوع «تذکرةالاولیا» اثر عطار نیشابوری، عصر شنبه ۲۴ آبان ۱۴۰۴ به همت دفتر پاسداشت زبان فارسی حوزه هنری و با حضور علیرضا قزوه در سالن سلمان هراتی برگزار شد.
در ابتدای این نشست، قزوه ضمن یادآوری مباحث جلسات گذشته درباره عارفان و متصوفان زبان فارسی، به آخرین شخصیت بررسیشده یعنی یوسف بن حسین اشاره کرد و گفت که در جلسات قبلی برخی حکایات او نقل و تحلیل شده است.
قزوه در آغاز برنامه با بیان حکایتی از ابوعثمان حیری، به معرفی و توصیف صوفیان ملامتیه و باورهای آنان پرداخت.
وی سپس به نام فضل بن شاذان اشاره کرد و گفت: نام فضل بن شاذان در تذکرةالاولیا نیامده است؛ با وجود اینکه صدها کتاب در دفاع از تشیع نوشته است. علت آن است که او فقیه و محدّث بود و عطار در کتاب خود تنها به ذکر احوال و حکایات صوفیه و عارفان پرداخته است.
در ادامه، قزوه شرح حال ابوحفص حداد را از «تذکرةالاولیا» قرائت کرد و به توضیح و تحلیل زندگی و حکایات او پرداخت. او یکی از حکایات مشهور مربوط به ابوحفص را چنین نقل کرد و گفت: ابوحفص شیفته کنیزی میشود و راهنماییاش میکنند نزد جادوگری یهودی در شارستان نیشابور برود. جادوگر از او میخواهد چهل روز هیچ عبادتی نکند و حتی نام خدا را بر زبان نیاورد. ابوحفص چنین میکند اما طلسم کارساز نمیشود. جادوگر علت را انجام کار خیری از سوی ابوحفص میداند و وقتی از او میپرسد چه کرده است، ابوحفص میگوید: در راه سنگی را از وسط جاده برداشتم تا کسی آسیب نبیند. در نهایت، همان جادوگر سبب توبه او میشود.
قزوه سپس به حکایت دیگری درباره عدم حضور ابوحفص در مجلس حدیثگویی همسایگان اشاره کرد و گفت: وقتی از او پرسیدند چرا در این مجلس شرکت نمیکنی؟ پاسخ داد که سالهاست در فهم و عمل به یک حدیث ماندهام.
وی همچنین به حکایتی پرداخت که در آن ابوحفص همراه یارانش به صحرا میرود و یارانش او را در حالی میبینند که خود را میزند. ابوحفص توضیح میدهد که از خدا گوسفندی برای اطعام درویشان خواسته بود، اما خداوند به جای گوسفند آهویی فرستاده است. قزوه این روایت را «حکایتی ضعیف» دانست، زیرا راوی آن خود ابوحفص است.
در ادامه جلسه نیز علیرضا قزوه با اشاره به اینکه ابوعثمان حیری از شاگردان ابوحفص حداد بوده، چند حکایت دیگر از زندگی و احوال این عارف را بازخوانی و تفسیر کرد.
نظر شما